De vervreemding tussen beursbedrijf RELX en het Nederlandse weekblad Elsevier heeft een nieuwe hoogtepunt bereikt. Informatiebedrijf RELX wil Elsevier zijn naam afnemen, omdat verwarring zou kunnen ontstaan met de wetenschappelijke uitgever Elsevier.

Dat meldt weekblad Elsevier op zijn website.

RELX heette tot begin dit jaar Reed Elsevier en kwam voort uit de fusie tussen de Britse uitgever Reed en de Nederlandse uitgever Elsevier.

Sinds de jaren negentig heeft het concern zich steeds meer ontwikkeld tot een leverancier van digitale informatie, met onder meer databank Lexis Nexis. De tak van wetenschappelijke uitgaven ging Elsevier Science heten. De Nederlandse weekbladen, waaronder Elsevier, vielen onder de divisie Reed Business Information.

Vanwege de historische betekenis van de in 1880 opgerichte uitgever Elsevier lag er tot begin deze eeuw een taboe op verkoop van het weekblad Elsevier bij de bedrijfstop. Ook al werd het blad steeds meer een vreemde eend in de bijt binnen de Brits-Nederlands multinational.

Weekblad Elsevier in de verkoop

Elseviers oplagedaling van de afgelopen jaren (actuele oplage ruim 80 duizend tegen circa 140 duizend zeven jaar geleden) en de verdere afslanking van de Nederlandse bladenportfolio van Reed Elsevier/RELX leidden begin dit jaar tot het besluit om het weekblad officieel in de etalage te zetten.

Afgelopen maandag meldde Het Financieele Dagblad dat onder meer FD Media Groep en Telegraaf Media Groep zich terughoudend hebben opgesteld. Ook de investeringsmaatschappij Dasym van Frank Botman zou sinds vorige week geen interesse meer hebben in Elsevier, net als de uitgever New Skool Media.

Intern blijkt er een stevige discussie te zijn tussen de redactieraad van Elsevier en de concernleiding over de naam. De top van RELX heeft aangekondigd het weekblad en aanverwante activiteiten van zijn naam te willen beroven, omdat 'verwarring' zou kunnen ontstaan met de veel grotere wetenschappelijke uitgever Elsevier.

Tegelijk rust een groot deel van de waarde van het opinieblad in Nederland op de naam Elsevier. Hoe een naamswijziging zou kunnen bijdragen aan de verkoop, is niet duidelijk. De hoofdredactie van Elsevier noemt het voornemen "pijnlijk" en "moeilijk te bevatten". De hoofdredactie stel dat de eigenaar misschien wel beschikt over "het juridische recht om te eisen dat de naam Elsevier niet langer mag worden gevoerd, maar niet het morele. Toen Elsevier 125 jaar geleden als blad werd opgericht, was van wetenschappelijke uitgaven nog geen sprake."

Naar eigen zeggen is het weekblad met zijn aanverwante activiteiten "gezond en winstgevend"

In de wetenschappelijke wereld kan de wetenschapstak Elsevier van RELX sinds kort overigens op openlijke kritiek rekenen. Elsevier Science verdient veel geld met de uitgave van wetenschappelijke toptijdschriften, die op basis van 'peer review' door wetenschappers worden samengesteld. Dit model met stabiele inkomsten van onder meer publiek gefinancierde bibliotheken levert zeer hoge winstmarges op, maar stuit ook op kritiek vanuit de wetenschappelijke wereld. Zo is de voltallige redactie van toptijdschrift Lingua onlangs opgestapt, met de aankondiging een nieuw tijdschrift te beginnen op basis van een zogenoemd open access model met publieke toegang voor artikelen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl